Geef mensen met psychiatrische klachten een camera én een dag om de natuur te fotograferen, en een rijk innerlijk leven opent en verdiept zich. Dat blijkt uit de expositie die Lisa van Duyvenbooden, humanistisch geestelijk verzorger bij De Grote Beek, samen met bewoners, organiseerde. De tentoonstelling Wat zie ik wat jij niet ziet? startte op 23 september in Eindhoven.
In 2015 gingen bewoners van De Grote Beek (GGZ Eindhoven), een instelling voor mensen met psychiatrische klachten, een dag lang met een fotocamera op pad om hun leven vast te leggen. Dat leverde originele foto’s op die stuk voor stuk iets zeggen over zijn of haar leven en wat daarin belangrijk is. Daarnaast veranderde het de kijk van de bewoners op henzelf.
Van Duyvenbooden: “Het beeld dat over mensen in de psychiatrie naar buiten komt is vaak zo eenzijdig. Het gaat over zorg, en over wat er moeilijk is. Maar het innerlijk leven is rijker dan dat. Juist door deze creatieve manier, waar we ook de tijd nemen voor gesprekken over de foto’s, komen er veel verrassende dingen naar buiten.”
De geestelijk verzorger bedacht het project samen met een leerling-verpleegkundige die ook fotograaf is. Ze bespraken het plan met bewoners, en elf van hen meldden zich enthousiast aan voor het project. Voorzien van wat tips, een wegwerpcamera en een notitieboekje gingen ze op pad. Het bleek zeer betekenisvol, voor zowel de bewoners zelf als voor de professionals.
Dorheid en nieuw leven
“We hebben niet echt een methode gebruikt, het ging ook niet om het maken van mooie foto’s. De foto’s waren het startpunt van een gesprek. Het was voor ons allemaal heel verrassend en soms ontroerend wat er ontstond in de gesprekken. Voor mij persoonlijk springt de foto van het dorre bos er bijvoorbeeld uit. Het is van een bewoner met een zeer zwaar verleden. In eerste instantie dacht ik dat de dorheid daar over ging, maar hij vertelde dat hij daar juist het kleine groen in ziet, het begin van nieuw leven en de energie in de natuur.”
Emancipatie
De expositie van de foto’s is een initiatief van de bewoners zelf, en de betrokkenen zijn zeer opgetogen dat het nu zover is gekomen. Van Duyvenbooden: “Toen de foto’s op groot formaat uitgepakt werden voelde het een beetje als Sinterklaasavond. Iedereen was erg trots. Ik denk dat het hele project zeker bijdraagt aan de emancipatie van deze mensen, omdat we door deze creatieve manier veel meer laten zien over wie ze zijn. Ik wil het niet romantiseren, want er is ook veel zwaarheid in het leven met een psychiatrische aandoening. Maar ook dat is in de expositie te zien. We laten juist een rijkdom aan aspecten van het innerlijk leven zien, en daar zit veel onverwachte wijsheid en spiritualiteit in verborgen.”
Op 23 september a.s. gaat de expositie Wat zie ik wat jij niet ziet? van start tijdens het VanStreek-Festival in De Kas op Landgoed De Grote Beek, Dr. Poletlaan 40, Eindhoven en zal vervolgens drie weken te zien zijn op werkdagen tussen 9:00u en 16:00u. De expositie laat een selectie van de beeldverhalen zien. Check de website voor meer informatie
