Een humane blik kantelt de polarisatie

Net als de meeste mensen kijk ik met schaamte naar de beelden uit Ter Apel. Ik ben zelf gevlucht. Stel dat ik daar had gezeten met mijn twee kleine kinderen? Niet dat er in mijn tijd geen wachtlijsten waren of dat Nederland overliep van tolerantie, maar waar we nu in zijn beland is het dieptepunt.

Onmacht, roept Den Haag, maar dat vind ik ongepast. De weg naar Ter Apel is jaren geleden ingezet door een beleid van ontmoedigen en afschalen. Daar is dit de consequentie van. De beeldvorming doet er vervolgens een flinke schep bovenop. Nederland wordt onder de voet gelopen, denk je al snel wanneer je de beelden ziet.

In werkelijkheid zijn de cijfers van de aantallen asielzoekers de afgelopen dertig jaar gemiddeld stabiel en zitten we in Nederland onder het Europees gemiddelde. Verder maak je als argeloze nieuwsvolger uit de beeldvorming op dat het aanmeldcentrum Ter Apel vol zit met zogenaamd ‘veiligelanders’: allemaal lastpakken. Ook dat klopt niet. De grote meerderheid van de asielzoekers komt uit erkende oorlogsgebieden.

Onwetendheid vergroot de vijandigheid. Daar zie ik echt een taak voor de overheid. Het kabinet moet eerlijk zijn en uitleggen dat het aantal asielzoekers dat voor rotzooi zorgt heel gering is. Nu zijn alle ogen gericht op de overlast, niet op de problematiek waarom mensen in gammele bootjes stappen. Waarom horen we daar in Den Haag zo weinig over. Vertel de feiten en houd je aan de internationale afspraken. Nu hoor je politici in Den Haag vaak spreken over ‘stromen’ vluchtelingen, dan denk je als burger dat het probleem onbeheersbaar is. Daarmee verlam je een samenleving en voed je polarisatie. De woede gaat zich op de slachtoffers richten, in dit geval de vluchtelingen: allemaal gelukzoekers die straks onze huizen inpikken, terwijl: het is geen vluchtelingencrisis, het is een politieke crisis.

Als samenleving vang je mensen op in nood. Díe boodschap zou de politiek moeten uitdragen in plaats van aansturen op een afschrikbeleid. Artsen zonder Grenzen is terecht verbijsterd dat ze in Nederland aan het werk moeten. Hoe moeilijk kan het zijn: zevenhonderd buitenslapers opvangen in een land als Nederland?

Het is veel eerder onwil; de politiek is bang voor de boze burger die is gaan geloven dat de meerderheid van de asielzoekers hier zonder goede reden komt. Er komen namelijk altijd wel weer verkiezingen aan. Maar daarmee haal je het fundament onder de samenleving weg. Je verbindt niet, maar zet mensen tegen elkaar op. Daar word je als samenleving niet sterker van. Maak de opvang van vluchtelingen niet politiek. De opvang van mensen leent zich niet voor links of rechts, het vergt een humane blik. Niet alleen nu, altijd.

Het Humanistisch Verbond wil het gesprek over vluchtelingen normaliseren en duurzaam verankeren in de samenleving, als startpunt van een gastvrij gebaar. We zullen ons mengen in het debat en aansluiting zoeken bij andere organisaties als het gaat om een humane opvang van asielzoekers. Speciaal voor onze leden die niet aan de zijlijn willen staan, geven we op onze website al tips hoe je van betekenis kunt zijn voor asielzoekers of vluchtelingen, in of buiten je eigen woonplaats. De pagina met handvatten staat hier.

Tot slot richt ik me tot de politiek, toch de hoofdrolspeler in dit alles. Ik roep Den Haag op vanuit humanistische beginselen naar de opvang van vluchtelingen te kijken. Humanisten denken niet in groepen, maar redeneren vanuit de rechten van het individu en gaan uit van de feiten in plaats van onderbuikgevoelens. We beschouwen ieder mens als gelijkwaardig en vinden dat je je als land hebt te houden aan de internationale humanitaire verdragen.

Een humane blik haalt de angel uit het debat. Het kantelt de polarisatie en zorgt voor verbinding en rust. Draagvlak genoeg. Anders dan de beeldvorming doet vermoeden, is het overgrote deel van de Nederlanders namelijk voor fatsoenlijke behandeling van asielzoekers die vluchten voor oorlog en geweld.