Verbinding is kern van het humanisme
7 juni 1945 – 7 juni 2020
(Persbericht aan lokale media 9 mei 2020)
Het begin van het georganiseerde humanisme in Nederland was de oprichting in 1856 van de vrijdenkersvereniging ‘De Dageraad”. Maar weinig mensen weten dat de eerste organisaties met ‘humanisme’ in de naam het op 7 juni 1945 in Amersfoort opgerichte Religieus Humanistisch Verbond was. Bij de oprichtingsvergadering waren veel mensen aanwezig van vrijdenkersvereniging “De Dageraad”.
De inhumane executie in Amersfoort van 10 gijzelaars op de Appelweg in het laatste oorlogsjaar was de aanleiding om een verbond van humanisten op te richten. Op 7 juni 1945 organiseerden Piet Schut, Wim Hos, Roel Hoogeveen en Jan Capel in Amersfoort een bijeenkomst waar het Religieus Humanistisch Verbond (RHV) opgericht werd en 45 mensen lid werden. Enige maanden later bleek onder leiding van Jaap van Praag een andere groep te werken aan de oprichting van een Humanistisch Verbond. In 1946 is het RHV opgegaan in het huidige Humanistisch Verbond. Het RHV zou verder gaan als gewest van het Humanistisch Verbond en is nu de afdeling Eemland van die organisatie.
De afdeling Eemland van het Humanistisch Verbond had het 75 jarig bestaan graag op 7 juni 2020 willen vieren met de stad maar de situatie met het corona-virus maakte dat onmogelijk.
Binnen het HV is veel ruimte voor verschillende invullingen van het humanisme. Of je nu gelooft in een god of de oerknal als begin van het leven, of je zin geeft aan het leven met een religieuze of kosmische inspiratie, het behoort tot de persoonlijke invulling van een humanist. Dat benadrukte de eerste voorzitter van het HV Jaap van Praag ook tijdens het oprichtingscongres. Hij gaf aan dat er ondanks alle verschillen er iets gezamenlijks is. Een humanist voelt de behoefte om een levensbeschouwing op te bouwen die de toets der rede kan doorstaan en waarvan de eerbied voor de mens als geestelijk en zedelijk wezen de grondslag vormt, waarbij respect en tolerantie belangrijke aandachtpunten zijn.
In een krantenartikel van Jan Colijn bij het 50 jarig bestaan van het Humanistisch Verbond 25 jaar geleden werd de vraag gesteld “Hoe tolerant is Nederland eigenlijk nog?” en die vraag kan en moet nog steeds gesteld worden. In deze tijd, geregeerd door corona, waar we een aantal weken konden zien hoe we extreem goed rekening met elkaar konden houden, zien we met het verminderen van de corona beperkingen ook het rekening houden met elkaar weer afnemen. We vieren dan wel 75 jaar vrijheid maar vrijheid mag niet betekenen dat het ten koste gaat van anderen, dat is een grondhouding van een ware humanist.
Henk Pijper, voorzitter van het Humanistisch Verbond Eemland, wijst erop dat in deze tijd tolerantie belangrijk is, omdat we gedwongen worden om meer rekening met elkaar te houden. Een 1,5 meter samenleving beperkt ons in onze vrijheid van bewegen en vraagt continue om respect, tolerantie en rekening houden met elkaar.
Het is te hopen dat als gevolg van de huidige situatie dat rekening houden met elkaar ook op andere terreinen te merken zal zijn. Bijvoorbeeld de vrijheid in denken en elkaar accepteren zoals we zijn. Vrijheid van denken betekent dus ook het respect en de tolerantie opbrengen voor anders denkenden. Hopelijk kunnen we volgend jaar wanneer het Humanistisch Verbond 75 jaar bestaat wel iets organiseren om daar de noodzakelijke en blijvende aandacht aan te besteden.