Ik had zojuist mannen op bezoek. Ze waren van een installatiebedrijf en hingen drie dingen op: één in mijn keuken, één in mijn huiskamer en één mijn badkamer. Ik moet me geen zorgen maken, zeggen de mannen, want het gaat automatisch. Dat doe ik wel, want net als Lucretius wil ik graag weten hoe ‘de dingen’ werken.
Dingen die je niet kent roepen angst op. Lucretius zag het overal om zich heen; mensen waren bang omdat ze ‘de dingen’ niet kenden en er uit onwetendheid het werk van goden in zagen. Om de mensen te bevrijden van hun angst voor deze goden, schreef Lucretius in de 1e eeuw voor onze jaartelling het leerdicht ‘De natuur van de dingen’. De dingen zijn niet ‘gemaakt’ maar toevallig en veranderen voortdurend. Ze bestaan uit botsende atomen. Er is niemand die de dingen aanstuurt en niemand die je na de dood kan straffen of belonen. Voor goden hoef je dus niet bang te zijn, en voor de dood ook niet.
Komend weekend zal Piet Schrijvers (vertaler van Lucretius) uitleg geven over het leerdicht tijdens alweer het tweede weekend van de Basisopleiding Humanistische Filosofie van het Humanistisch Verbond in samenwerking met de Internationale School voor Wijsbegeerte
Net als Lucretius wil ik ook graag weten hoe ‘de dingen’ werken. Vooral de drie nieuwe dingen die ze in mijn huis hebben opgehangen.
‘U hoeft er niets mee te doen hoor’, zeggen de mannen van het installatiebedrijf, ‘alles gaat automatisch!’ Juist ja. Net als je de goden van weleer automatisch weten wat goed voor me is, weten de drie dingen ook automatisch wat goed voor me is. Ik moet me er vooral niet in gaan mengen. De drie dingen houden mij prima in de gaten: ze reageren op mijn uitstoot en gaan dan aan de slag. Ze zuiveren en luchten met warmtebehoud, ontvochten en herstellen zonder energieverbruik en zijn onderling verbonden zodat alles in balans komt.
Ik heb nu dus drie alwetende, balans-brengende, onderling verbonden en zuiverende goden in mijn huis hangen. Ik voel me er ietwat ambivalent over. Er zitten knopjes op, maar ik krijg geen handleiding. Ik hoef er toch niets mee te doen.
Zuiver en in balans
Als een ding mij wel kent, maar ik hem niet, dan voelt dat toch ongemakkelijk. Mijn lucht is dan wel zuiver en in balans, maar ik niet. De vriendelijke mannen leggen na mijn nieuwsgierig-opdringerige vragen gelukkig alles uit. Ik weet nu van de hoed en de rand. De drie dingen in mijn huis en ik, wij zijn weer op hetzelfde niveau gekomen; wij zijn aan elkaar gewaagd en elkaars gelijken. Ik vind het prima als ze zuiverende activiteiten ondernemen, maar ik wil het wel graag zelf beslissen. Als ik er genoeg van heb, trek ik gewoon overal de stekker uit.
Wilt u meer weten of het bestaan der dingen bij Lucretius maar ook over gelijkheid en het verlangen naar gelijkwaardigheid, dan had u zich moeten inschrijven voor het weekend op 2 en 3 maart. Naast Piet Schrijvers, treden ook Marieke Borren en Leon Heuts op. Ze behandelen het thema ‘gelijkheid’, onder meer bij Mary Wollstonecraft.
Hoofredacteur van de Humanistische Canon, Esther Wit