“Dit is het, zo wil ik het”

“Mijn lendenwervels zijn een puinhoop, mijn ruggenwervel loopt met twee bochten, ik heb een reumatische aandoening en zo nog meer. Slapen is bijvoorbeeld een ramp. Ik kan niet op de linkerzij liggen, niet op de rechterzij, niet op de rug, waar kan ik dan wel op liggen? Ik slaap nu al drie maanden zittend in een stoel. En lopen gaat ook slecht. Ik kan bijna niet meer los lopen en als ik even loop, ben ik daarna vreselijk moe.

Ik ben overigens tegenwoordig altijd moe en dan heb je ook nergens zin meer in. Tenminste, dan heb je wel zin, maar je kunt niet meer. Als ik me heel rot voel en veel pijn heb, dan denk ik vaak: ik hoop dat ik morgenochtend niet wakker word.

Dit begon ongeveer anderhalf jaar geleden en heeft sindsdien flink om zich heen gegrepen. Ik ben versleten. Nu is tachtig een mooie leeftijd, maar ik had het graag anders gehad. Daar ben ik niet depressief door, maar ik vind het wel jammer. Eerder kon ik zoveel dingen doen en had ik zoveel mogelijkheden die ik nu niet meer heb. Mijn man Kees en ik hebben altijd veel gereisd, gingen naar concerten, toneel, musea, noem maar op. Kunst is wat ons bindt, ons hele leven al. Nu kan ik in de rolstoel nog af en toe met Kees naar de film. Of kunnen we lunchen met vrienden. Daar kan ik nog wel van genieten. Voorlopig. Maar om nou te zeggen dat ik nog geniet van het leven? Nee, dat niet meer.

Ik heb altijd alles in mijn leven in eigen regie gehad. Ik ben zeer onafhankelijk geweest. Dat iemand anders voor mij beslist, daar moet ik niet aan denken. Om het plat te zeggen: als je je billen niet meer zelf kunt afvegen, dan is het klaar. Een verpleeghuis bijvoorbeeld, dat wil ik niet meemaken. Dat soort dingen zijn voor mij absolute grenzen. Ik ben daar heel rationeel in. Natuurlijk zijn er ook factoren droefenis en pijn, maar het rationele is bepalend voor mij. Klaar is klaar. Of zoals ze zeggen in de advertenties van winkels: op is op. En bepalen of iets op is, dat doe je helemaal zelf.

Deze gedachten zijn niet nieuw, ik wist al wat ik wilde voordat ik ziek werd. Het moment dat ik echt over mijn zelfgekozen dood ging nadenken was toen mijn tante Toos in het ziekenhuis lag zo’n twintig jaar geleden. Dat was vreselijk. Ze lag daar en moest maar afwachten of ze dood mocht gaan. Toen ik dat zag, wist ik dat ik dat absoluut niet wilde.

Daarna kwam de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) op mijn weg en zijn mijn man en ik lid geworden, met de bedoeling om ons voor te bereiden voordat er iets gebeurt; het stomste wat je kunt doen is wachten tot je niet meer zelf kunt beslissen. De NVVE gaf ons informatie en formulieren. Nu liggen onze euthanasieverklaringen al jaren bij de huisarts. Vanaf het moment dat ik de papieren had gemaakt, had ik een bepaalde rust.

Omdat mijn toestand de laatste anderhalf jaar achteruit is gegaan, heb ik nu al een aantal keer gesproken met mijn huisarts over hoe ik mijn einde wil. Zij is geweldig, heel aardig en behulpzaam, ik kan niet beter wensen. Deze gesprekken met de huisarts en het feit dat ze bereid is om te helpen zijn ook een geruststelling. Als het zover is, dan zet ze de procedure in werking. Maar het hangt natuurlijk niet alleen van haar af, maar ook van een SCEN-arts. Ik hoop dat het op deze manier gaat lukken, maar als het legaal niet doorgaat, dan doe ik het zelf. Die optie heb ik ook.

Acht jaar geleden zijn we namelijk zelf medicijnen gaan sparen. Bepaalde medicijnen kun je in Nederland niet krijgen, maar wel in een apotheek in Parijs of Berlijn. Of we vroegen een vriendin in Griekenland iets voor ons mee te nemen. Zo heb ik de hoeveelheden die Kees en ik nodig hebben bij elkaar gespaard. En ik ben ook nog andere medicijnen aan het sparen. Hoe het ook loopt, op deze manier hebben we het in ieder geval in eigen hand. Maar het liefste wil ik gewoon door de huisarts geholpen worden. Dat gaat het snelst en is humaner. Dat lijkt me veel rustiger dan wanneer je zelf moet gaan aanrommelen.

Er zijn dagen dat het slecht gaat en dagen dat het beter gaat, maar écht beter wordt het niet meer. Dus ik vind het wel goed genoeg zo. Ik geloof dat als je dood bent, er dan niets meer is. Dan gaat mijn lichaam naar de medische wetenschap en klaar.

Naast Kees heb ik het met mijn omgeving ook niet over mijn besluit. Dan krijg ik tegenstribbelingen en dat hoeft niet. Daar heb ik geen zin in, om dat aan te horen. Dit is mijn keuze, en dat is het. Mijn wens is dat Kees erbij is als ik sterf, en de huisarts. Verder niemand, geen pottenkijkers. Ik ben heel zeker van mijn zaak. Geen onzekerheid en geen angst. Voor mij is het wel klaar. Dit is het, zo wil ik het.”