Multidisciplinaire samenwerking tussen medici en niet-medici bij vragen van ouderen bij het levenseinde is mogelijk. Bij voorkeur door integrale levenseindezorg te ontwikkelen. Dat waren de belangrijkste conclusies van de expertmeeting die het Humanistisch Verbond op 16 mei organiseerde.
De samenwerking bij levenseindevragen van ouderen kan plaatsvinden in consultatieteams waarin naast geestelijk begeleiders andere beroepsgroepen zijn opgenomen, zoals verpleegkundigen en psychologen, dat bleek tijdens de expertmeeting in Utrecht. Voorwaarde is dat zij moeten worden toegerust om ouderen in de laatste levensfase adequaat te begeleiden.
Dat vergt bijscholing en de ontwikkeling van een multidisciplinair specialisme integrale levenseindezorg, waarin sociale, existentiële en medische aspecten en levenseindewensen in ‘advanced care planning’ samenkomen. De wensen van de ouderen en het besef dat niet één protocol iedereen past zijn daarbij uitgangspunten.
Nieuwe perspectieven
Wilma Reinders is programmaleider van ‘De kunst van het ouder worden’, een van de thema’s uit het Meerjarenbeleidsplan Inspireren en verbinden. Zij is blij met de uitkomsten van de expertmeeting. “Het was een unieke bijeenkomst. Veel van de belangrijke spelers op het veld van eindelevensvragen zaten aan tafel. Juist de verschillende invalshoeken leverde nieuwe perspectieven op om met het thema aan de slag te gaan.”
Aan de expertmeeting deden naast artsen en humanistisch geestelijk begeleiders (HGB’ers) ook docenten en opleiders van de Universiteit voor Humanistiek, vertegenwoordigers van artsenfederatie KNMG, Uit Vrij Wil en de NVVE mee.
Artsen die een verzoek om hulp bij zelfdoding krijgen beoordelen de medische grond binnen de Eutanasiewet. HGB’ers onderzoeken of achter de doodswens levensvragen schuilgaan en of deze wens onomkeerbaar is. Zij zullen in beide gevallen begeleiding bieden.
Platform
De aanwezigen zagen een rol voor het Humanistisch Verbond weggelegd bij het ontwikkelen van een platform voor levenseindevragen. Reinders: “Dat past in onze nieuwe rol om vanuit een levensbeschouwelijk gedreven motivatie partijen rond (ingewikkelde) thema’s bij elkaar aan tafel te krijgen. Wij zullen zelf waar mogelijk de rol van onze HGB versterken, en we blijven de denkrichting integrale levenseindeopleiding ondersteunen. Vanuit wetenschappelijke hoek, met name vanuit de Universiteit voor Humanistiek, wil men doordenking van de derde en vierde levensfase op de agenda plaatsen. Men zoekt nu naar concepten waarin ook de existentiële en individuele betekenis van deze levensfase doordacht worden.
Reinders: “Dit is precies de beweging die we in het programma ‘Kunst van het ouder worden’ willen maken. Wij willen het niet meer exclusief over het levenseinde hebben, maar juist een visie ontwikkelen op de fases daar hier aan vooraf gaan. De uitkomsten van de expertmeeting en de wens voor een platform kunnen een start zijn voor het uitdenken van dit thema. Misschien kan dit wel onderdeel worden van een community die we hierover gaan starten.”
Rol HGB
De expertmeeting gaf tevens inzicht in de rol van de humanistisch geestelijke begeleiders. “De expertmeeting heeft een aantal praktische denkrichtingen opgeleverd om hun positie als begeleider eindelevensvragen te versterken. Die denkrichting past heel goed in de lijn die we toch al uitgezet hebben voor professionalisering en verbreding van het beroepsprofiel HGB.”
Meer lezen, kijken en luisteren
Lees het artikel dat vooraf aan de expertmeeting werd gepubliceerd over succesvolle samenwerking tussen arts en HGB’er.
Lees meer over de pilots die het HV ontwikkelt i.s.m. het Expertisenetwerk Levensvragen en Ouderen.