“Een testament van menselijke veerkracht”, noemt voorzitter Boris van der Ham het. Hij schreef het voorwoord voor Dagen des Doods, een vluchtverhaal in tekeningen, van de Irakese kunstenaar Mwafaq.A. die in 1994 uit Irak vluchtte. Hij viel ten prooi aan mensensmokkelaars en zat 128 dagen vast. Vrijdag 22 maart wordt zijn boek in Den Haag gepresenteerd.
Mwafaq.A. (1957), opgeleid als kunstenaar aan de Academie voor Schone Kunsten in Bagdad, is een van de miljoenen vluchtelingen in de wereld die huis en haard ontvluchtten omdat hun leven werd bedreigd. Hij was in Irak een gevierd en populair kunstenaar. Nadat hij met bevriende kunstenaars en academici midden jaren negentig in opstand kwam tegen het regime moest hij vluchten.
In de steek gelaten door de mensensmokkelaars, die hij en anderen betaald hadden om hen te helpen vluchten en bedreigd door wolven, kwam hij meer dood dan levend alleen in Griekenland aan. Daar werd hij vanwege illegaal betreden van het land ruim vier maanden gevangen gezet. Met een pennetje en kleine stukjes papier die een tolk voor hem naar binnen smokkelde, tekende hij de stroom herinneringen: mensen als schimmen, in vogelvluchtperspectief, verbeeld op hun route naar een onzekere toekomst.
Verschrikkingen
“In dit boek is te zien wat hij en vele anderen hebben beleefd op hun weg naar een plek waar zij hopen en verwachten in vrijheid te kunnen leven. Het is een testament van de krachtige, menselijke neiging niet in de ellende te blijven, maar met de moed der wanhoop nieuwe mogelijkheden te zoeken om echt mens te kunnen zijn”, schrijft Boris van der Ham.
Het boek getuigt van de verschrikkingen die mensen meemaken op hun vlucht. Het maakt zichtbaar met welke traumatische bagage ze in vreemde landen aankomen om er asiel aan te vragen en hoe ze opnieuw proberen een bestaan op te bouwen. Het laat ook de dubieuze rol van mensensmokkelaars zien. Tegelijkertijd is het boek een testament van menselijke veerkracht. Mwafaq. A. pakte na opname in Stichting Centrum ´45 zijn kunstenaarschap weer op en inmiddels exposeert hij weer.
“De tekeningen van Mwafaq.A. spreken van mens tot mens. Wat hij meemaakte zou ook ons kunnen overkomen. Hoe zouden wij ons voelen in deze omstandigheden? Wat zouden wij hopen en verwachten van onszelf en anderen? Kunst overstijgt politieke en nationale indelingen. Het is een krachtige, menselijke expressie die betekenis kan geven aan ingrijpende ervaringen en mensen met elkaar kan verbinden,” aldus Van der Ham in het voorwoord.
Vreemdelingenbeleid
Het asiel- en vreemdelingenbeleid is de afgelopen jaren steeds verder aangescherpt. Velen die hun hoop hebben gevestigd op een toekomst in een nieuw land worden niet toegelaten. In het verhitte debat over migratie en integratie worden migranten in de beeldvorming vaak op een hoop gegooid. Zonder oog voor de individuele en heel verschillende levensverhalen en redenen voor vertrek. Zonder idee van het leed dat mensen hebben doorstaan. En zonder begrip voor de worsteling van de `vreemdelingen´ die hier een nieuw bestaan proberen op te bouwen.
Als u EUR 12,50 overmaakt op 1818402 tnv De Boekfabriek Schiedam ovv Dagen des Doods, HV, en uw adres dan wordt het boek na 22 maart direct aan u verstuurd
– `Dagen des Doods; Tekeningen van een vlucht´ is een uitgave van VluchtelingenWerk en De Boekfabriek met een voorwoord van Boris van der Ham.
– U kunt Dagen des Doods bestellen bij de Boekfabriek. Leden van het Humanistisch Verbond krijgen korting. Vermeld bij uw bestelling `HV-lid´ bij `opmerkingen´. Dan betaalt u slechts EUR 12,50,- i.p.v. EUR17,50,- (inclusief EUR2,50 verzendkosten).