Eibergiaans spreken ze hier. Maar het duurt even voor ik daar achter ben. Ik ben humanistisch raadsvrouw bij defensie en de manier waarop ik Eibergiaans leerde, ging ongeveer zo.
Door Hester Schipper
Een mooie ochtend in januari bijna twee jaar geleden. Het is vroeg wanneer ik het hoofdgebouw van mijn nieuwe eenheid, het Cisbattallion, betreed. Nog een beetje onwennig -hoe werkt het hier?- zoek ik naar de commandant van deze Duits-Nederlandse eenheid.
Ik weet dat de voertaal Engels is, dus wanneer ik de eerste Duitse soldaat tref, stel ik hem in het Engels een paar vragen. Ik zie hem schrikken en hij probeert snel in de houding te springen. Ik gebaar dat dat niet nodig is en roep: “I’m not a real officer but the chaplain, pfarrer, you know, the humanist’,” wat het niet echt beter maakt, omdat dit binnen het Duitse leger helemaal niet bestaat.
Een pfarrer, oftewel een geestelijk verzorger, dat is wel duidelijk, maar humanist is voor hen iets nieuws.
Ondanks dit wat onhandige gesprek ontdek ik waar ik de commandant kan vinden. Opgelucht gaan we uit elkaar. In deze enkele ogenblikken komt naar voren wat me de komende maanden steeds duidelijker wordt: het is best moeilijk om contact te maken wanneer je beiden een andere taal spreekt.
De weken gaan voorbij en ik raak meer gewend aan deze nieuwe kazerne met zijn eigen binationale regels. Ik raak gewend aan de eenheid, de eenheid raakt gewend aan de humanistisch raadsvrouw: die ene kapitein die je gewoon Hester mag noemen. Dat is een beetje vreemd, maar het wordt al snel normaal. Ook voor de Duitse collega’s.
Gaandeweg ontdek ik dus dat er zelfs een woord is voor de taal die men op deze kazerne spreekt. Eibergiaans: een mengtaal bestaande uit Nederlands, Engels en Duits. Iedereen doet zijn best om zich zo goed mogelijk uit te drukken en schuwt er daarbij niet voor lichaamstaal in te zetten. Zo zag ik op oefening een Nederlandse officier aan een Duitse onderofficier uitleggen dat zijn leidinggevenden toch echt zijn ‘but hadden gekickt’ waarbij hij wild gebaren maakte richting zijn achterwerk. De Duitse onderofficier had moeten voorkomen dat het hele oefenterrein werd behangen met verjaardagswensen voor een van de jarige militairen.
En dan komt het moment dat ik op een zondagochtend de bezinning mag verzorgen tijdens de grote jaarlijkse oefening. Ook deze is in het Engels. In deze bezinningsdienst sta ik met de groep stil bij de vraag hoe we omgaan met verschillen. Wat er gebeurt wanneer je een ander ontmoet die je nog niet eerder hebt gezien en waar je toch mee door een deur zult moeten. En hoe moeilijk het kan zijn om de ander te begrijpe, wanneer je elkaars taal niet spreekt, maar ook elkaars cultuur niet kent.
Op deze internationale oefening is dat iedere dag opnieuw een uitdaging voor iedereen. Tijdens de bezinning is het stil. Ik vraag me af of mijn woorden doordringen tot de groep. Wanneer we na de bezinning onder genot van ‘Kaffee und Kuchen’ in gesprek raken ontstaat er in een mum van tijd een mooie dialoog. Verschillende mensen van verschillende rangen en verschillende nationaliteiten praten met elkaar over waar ik in de bezinning bij stil stond. En op dat moment realiseer ik me wat ik eigenlijk al wist: ieder mens heeft behoefte aan verbinding en dialoog. En deze bezinning heeft daar weer een klein beetje aan bijgedragen!
Hester Schipper is sinds 2011 humanistisch raadsvrouw bij de Koninklijke Landmacht. Haar belangrijkste taken zijn nuldelijns aanwezig zijn. Dat betekent dat ze gaat waar de militair ook gaat. Ze verzorgt bezinningsdiensten bij speciale gelegenheden en voert individuele raadsgesprekken.