“Ik wil met het begrip `zelfeuthanasie´ de goede dood redden uit de handen van de medische stand”, zei filosoof en counselor Ton Vink, zoals wel vaker een tikje provocerend, tijdens de presentatie van zijn nieuwste boek in Nieuwspoort op 23 januari. Het bleek een goed uitganspunt voor het debat dat volgde.
Het eerste exemplaar van het boek ‘Zelfeuthanasie. Een zelfbezorgde dood onder eigen regie´ werd overhandigd aan voorzitter van het Humanistisch Verbond Boris van der Ham. Daarna discussieerden Ton Vink, Yvonne van Baarle (Burgerinitiatief `Uit Vrije Wil´, Jannes Koetsier (Stichting Vrijwillig Leven), Govert den Hartoch (medisch-ethicus) en Dick van Brink voorzitter van Stichting De Einder onder leiding van Cees Grimbergen.
Maatwerk
Van der Ham luisterde aandachtig naar de verschillende verhalen van betrokkenen. Het debat maakte volgens hem duidelijk dat het belangrijk is dat er altijd iemand is die met je `meeloopt en met je meedenkt´.
Van der Ham:”Je kunt regels en wetten bedenken, maar je zult ook altijd aandacht blijven houden voor de individuele mens. Het is altijd maatwerk als een mens zo’n ingrijpende beslissing neemt. De ene mens wil sterven onder begeleiding van een arts, de ander zonder. Voorop staat dat het vraagstuk meer onder de aandacht moet komen. Het kan niet zo zijn dat de aandacht voor dit onderwerp weer verslapt, omdat de politiek het ’te moeilijk’ vind. Artsen, politici en mensen zelf moeten geprikkeld worden hier meer over na te denken.” Hij vond het jammer dat geen van de door de Einder uitgenodigde politieke partijen aanwezig was.
De Einder organiseerde de middag. Deze humanistische stichting is pleitbezorger voor meer autonomie en zelfbeschikking voor ieder mens. Counselors als Ton Vink helpen met gesprekken en begeleiding en adviezen om aan dodelijke middelen te komen voor een goede dood onder eigen regie.
Zelf verantwoordelijk zijn is daarbij belangrijk, meent Vink. “Als je echt over je leven wilt beschikken en je kunt het zelf doen, moet je het zelf doen. Dan mag je het een arts niet vragen en moet je je niet afhankelijk maken van de arts. Pas als je het zelf niet kunt, kun je een arts vragen.”
Nadruk op zelfbeschikking
De nadruk op zelfbeschikking van Vink, gesteund door Jannes Koetsier, vonden sommige deelnemers iets te eenzijdig. Yvonne van Baarle wilde het debat wat breder maken. “Het gaat er om dat er binnen de wet zoveel mogelijk keuzemogelijkheden zijn. Ouderen die geestelijk lijden en klaar zijn met leven, zijn niet altijd bij machte zelf het initiatief te nemen. We pleiten voor stervenshulpverleners zonder medische achtergrond die, binnen de wet, kunnen helpen.” Een vertegenwoordiger van NVVE onderschreef wat Van Baarle zei.
Hulp bij zelfdoding
De euthanasiewet geeft patiënten het recht om een arts te vragen om hulp bij het beëindigen van het eigen leven. De arts mag daarop ingaan als er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden. In alle andere gevallen dan euthansie is er sprake van ‘hulp bij zelfdoding’, dat is strafbaar volgens het wetsartikel 294.2 in het strafrecht. Vink zou liever zien dat het artikel wordt afgeschaft, maar realiseert zich heel goed dat er goed moet worden nagedacht over wat dat betekent in de praktijk. Vooralsnog ziet hij er meer in de mogelijkheden voor niet-strafbare stervenshulp uit te breiden. Dick van Brink vertelde dat de Einder daarin ook graag de samenwerking blijft zoeken met aanwezige organisaties.