Direct naar de inhoud
Word lid
  • Home
  • Bruggenbouwers – HGV symposium 2024 over polarisatie én verbinding

Bruggenbouwers – HGV symposium 2024 over polarisatie én verbinding

Op dinsdag 3 september 2024 zien we je graag bij het jaarlijkse symposium voor humanistisch geestelijk verzorgers, op het weelderige landgoed van cultuur- en congrescentrum Antropia (Driebergen-Zeist). Het thema is dit jaar: polarisatie en verbinding. 

Beeld HGV Symposium 2024 Bruggenbouwers
Illustratie door Netty van Haarlem

Wij-zij verhalen 

Als geestelijk verzorgers werken we in een wereld waarin conflicten aan de orde van de dag zijn. Mensen zijn voortdurend zoekend naar waarheden, strohalmen, naar verhalen. Bij die zoektocht wordt vaak gretig gebruik gemaakt van tegenstellingen. Die maken complexe vraagstukken overzichtelijk, omdat ze zorgen voor een helder onderscheid. Er zijn helden en er zijn schurken. Je kunt links gaan of rechts afslaan. Tegenstellingen zijn op zich niet erg. Ze horen erbij en kunnen leiden tot vernieuwing. Maar zodra tegengestelde meningen of verhalen ontaarden in wij-zij denken, kan de samenleving gepolariseerd raken.

Een hoopvol verhaal

Tegenover wij-zij verhalen kunnen we ook hoopgevende verhalen plaatsen. Verhalen die richtinggevend en verbindend zijn. Jaap van Praag zag hier het belang al van in. Hij wilde een antwoord bieden op het nihilisme, door mensen opnieuw een hoopgevend perspectief te bieden. Van Praag was ervan overtuigd dat het ‘kwaad’ dat mensen elkaar kunnen aandoen, geen kans meer zou krijgen wanneer voldoende mensen een levensovertuiging hebben die geestelijk doordacht en zedelijk verantwoord is. Verhalen die niet worden ingevuld door eeuwige morele wetten, maar ook niet op basis van pure en grenzeloze vrijheid. Het gaat om de begeleiding tot autonomie: de vrijheid om eigen kaders en perspectieven te ontwikkelen. En dat is precies waar jij als humanistisch geestelijk verzorger om de hoek (kunt) komen kijken. 

Omgaan met (tegenstrijdige) verhalen 

Er wordt op jou als humanistisch geestelijk verzorger regelmatig een beroep gedaan op het vermogen om te gaan met de ‘moerassigheid’ van (innerlijke) strijdigheden en conflicterende waarden en normen. Het vraagt om het blijven aangaan van verbindingen, in dialoog treden. Om op zoek te gaan naar overeenkomsten en interessante verschillen. Om waar mogelijk verbindingen of bruggen te slaan én tegelijkertijd naast elkaar laten staan wat er is. Óók als het schuurt en wrijft. 

Wat is ons humanistisch antwoord op polarisatie en wat is onze rol als HGV’ers hierin? 

Diverse experts en workshopgevers reiken op deze dag perspectieven aan op het thema ‘polarisatie’ en helpen ons met het vinden van een antwoord op bovenstaande vraag. Want polarisatie is niet alleen te vinden in de samenleving. Ook in jezelf of degene die je begeleidt, tussen jou als professional en de ander, binnen de organisatie of gemeenschap waarin je je beweegt kunnen polariserende krachten spelen die leiden tot verharding, afstand en mogelijk zelfs dehumanisering. Welke rol kan je hierin nemen als HGV’er?  

Naast het opdoen van inspiratie, kennis en ervaring is het jaarlijkse symposium dé dag bij uitstek om je collega HGV’ers te ontmoeten. Tijdens de workshops, lunch en het diner is er volop tijd om ervaringen te delen, met elkaar te spreken, bij te praten en te netwerken. 

Praktische informatie

Meld je aan

Wil je erbij zijn? Aanmelden kan tot en met 19 augustus.

Ik doe mee

Sprekers

Polarisatie in perspectief – Hans Boutellier (bijzonder hoogleraar Polarisatie en Veerkracht)

De onzekerheid die komt kijken bij de zoektocht naar een nieuw verhaal leidt tot spanningen in onze samenleving. Hans Boutellier gaat in zijn verhaal in op de actuele context van polarisatie. Wat is polarisatie eigenlijk en hoe kunnen we ermee omgaan? Daarbij gebruikt hij een van de centrale begrippen om deze toegenomen woede te verklaren: het ‘thymos’ van filosoof Plato. Dat is de wil om erkend te worden, moed en strijdlust. Die woede, de thymos, speelt enorm op in deze tijd, in de zin van ‘eigen emotie eerst’.  De sociale media spelen hierbij een grote rol.

Hans Boutellier geeft handvatten voor hoe ‘het Westen’ zich opnieuw kan uitvinden. En hij gaat met ons in gesprek over hoe humanistisch verzorgers met sociale spanningen en polarisatie te maken hebben en hoe ze zich ertoe (kunnen) verhouden.

Hans Boutellier is bijzonder hoogleraar Polarisatie & Veerkracht aan de Vrije Universiteit en was directeur van het Verwey-Jonker Instituut. Hij publiceerde veel over publieke moraal, criminaliteit en veiligheid. Zijn laatste boek ‘Het nieuwe Westen’ gaat over identiteitspolitiek en polarisatie. De sociale structuur van de westerse samenleving is de laatste decennia drastisch veranderd. Dat heeft grote consequenties voor de politiek en onze sociale verhoudingen. 

Het gevaar van polarisatie – Daan Roovers (voormalig Denker des Vaderlands)

In een samenleving die steeds verder individualiseert, is het steeds lastiger verbinden. Maar doen we dat niet, dan vervreemden we nog verder van elkaar, vreest voormalig Denker des Vaderlands Daan Roovers.

Van 2019 tot 2021 vervulde Daan Roovers de functie van Denker des Vaderlands, waarbij zij zich met name heeft ingezet voor ‘publiek denken’: niet voor of namens anderen denken, maar gezamenlijk, hardop en interactief denken. Zij was hoofdredacteur van Filosofie Magazine, is lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur en wil filosofie relevant maken voor politiek.

Workshops

Dit jaar kies je één van de verdiepende workshops waarin je vaardigheden opdoet die je helpen om te gaan met polarisatie in allerlei verschijningsvormen zoals je die tegenkomt in je werk. Er zijn ongeveer 20 plekken per workshop beschikbaar.

Innerlijke meerstemmigheid – Marishelle Lieberwerth

Iedereen worstelt weleens met botsende meningen en zet verschillende petten op in het dagelijkse leven. Tijdens deze workshop onderzoek je of de ‘polen’ wel echt zo vaststaan als het lijkt. Je leert je eigen meerstemmigheid en die van andere deelnemers kennen. Je gaat op zoek naar het verhaal dat schuilt achter jouw mening en die van de ander : een weefsel van overtuigingen, twijfels, vermoedens en emoties. Welke gevoelens en herinneringen roept deze mening op? Wat raakt jou in het verhaal van de ander? Zie je raakvlakken tussen jullie verhalen? Jouw mening én die van de ander herbergt een verhaal dat het waard is om gehoord en onderzocht te worden.

 

Marishelle Lieberwerth studeert Humanistiek, heeft ervaring als geestelijk verzorger in het ziekenhuis, en is actief in het geven van onderwijs/workshops en het organiseren van activiteiten rondom zingeving, levensbeschouwing, intersectionaliteit, dekolonisatie, en interculturele vaardigheden. Zij was daarnaast actief betrokken bij het comeniusproject Woke en Weerstand vanuit de UvH.

Emotienetwerken – Noortje Bot

Hoe ga je een goed gesprek aan over de ‘cultuur’ van het dagelijks leven? Over de tradities, rituelen en objecten die voor mensen belangrijk zijn en waar de meningen soms flink over verschillen.

Met de methode emotienetwerken kijken we naar de uiteenlopende gevoelens die mensen ervaren bij ‘cultureel erfgoed’. Denk bijvoorbeeld aan de jaarlijks oplaaiende discussie over Zwarte Piet. Zulke discussies maken duidelijk hoe het verleden en het heden onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De methode baseert zich op de actor-netwerk theorie van de socioloog en filosoof Bruno Latour en het uitgebreide onderzoek naar affecten/emoties van de psycholoog James Russel.

In deze workshop maak je kennis met een praktische en speelse methode om dialoog te stimuleren over de rol van erfgoed, een cultureel object of traditie in je eigen werkpraktijk (denk aan het gebouw waar jullie in werken of de plek van vieringen en tradities in de organisatie.

Noortje Bot is humanisticus en werkt als docent aan de Universiteit voor Humanistiek. Ze is als trainer verbonden aan de Reinwardt Academie – Heritage Lab en expert op het gebied van de methode Emotienetwerken.

Meerpartijdigheid in machtsgeladen en gepolariseerde gemeenschappen – Marjo van Bergen

In deze workshop bekijken we mechanismen in gemeenschappen, waarbinnen mensen elkaar steeds opnieuw en steeds grootschaliger beschadigen. Hoe voorkom je dat je deel gaat uitmaken van deze voortdurende beschadiging? Hoe blijf je recht doen aan alle betrokkenen? Kan je ertoe bijdragen dat de beschadiging stopt? Wat kun je bijdragen vanuit de rol rol of positie als geestelijk verzorger? We zoomen in op de groepsdynamiek in deze situaties en bekijken de consequenties voor verschillende betrokkenen. We werken met voorbeelden uit het Gronings aardbevingsgebied, en jullie eigen ingebrachte casuïstiek.

Marjo van Bergen heeft ruime ervaring als humanistisch geestelijk verzorger binnen verschillende werkvelden. Op dit moment is ze werkzaam bij GVA (geestelijke verzorging aardbevingsgebied Groningen). Ze heeft een eigen praktijk en begeleidt veel startende HGV’ers als supervisor.

Storytelling – Sahand Sahebdivani (Volgeboekt)

We zijn zelf een verhaal. Ons eigen verhaal is een product van zingeving en verklaring. Het wordt gedreven door ambities, verlangens en (onvervulde) toekomstdromen en levensbeschouwing. Het wordt geremd door onze overtuigende belemmeringen, onze angsten en nachtmerries.  Ons morele kompas stuwt en stuurt dat eigen verhaal voortdurend, en dat wordt op zijn beurt weer bespeeld met de verhalen die ons omringen. Het oordeelt intuïtief en het is gevoelig voor tegenstellingen. Het is goed of slecht, het is eerlijk of oneerlijk, het is vriend of vijand. Het is wij en niet zij.

We snakken naar (grote) verhalen die kunnen verbinden. Maar hoe maak je zo’n verhaal?

In deze workshop leer je basisvaardigheden in het vertellen van verhalen. Sahand moedigt je aan om je nieuwsgierig op te stellen, verhalen verder te verkennen en meer te weten te komen over je eigen verlangens. Wat is de moraal van jouw verhaal?

Sahand Sahebdivani is een Iraans-Nederlandse verhalenverteller, muzikant en de oprichter van cultureel centrum de Mezrab. Sahebdivani was Verteller van het Jaar en won de Amsterdam Fringe Gold Award.

Deze workshop is volgeboekt

Morele deliberatie 2.0 – Laura Vermeulen en Annelieke Damen (Volgeboekt)

Wat is jouw rol in organisaties waar medewerkers sterk van inzicht verschillen? Hoe kun je een ruimte vormgeven waarin verschillende mensen  hun uiteenlopende perspectieven op het goede aan elkaar verbinden? En hoe kan dat proces een startpunt zijn voor verandering?

 

In deze workshop gaan we in gesprek over de rol die HGV’ers kunnen hebben in het faciliteren van verandering. We maken daarvoor kennis met polariteitsdenken, een wijze van werken die bij praktische dilemma’s op werkvloer, in de organisatie én beleid helpt bij het omgaan met situaties waarin het maken van een keuze tussen twee versies van het goede nooit een blijvende oplossing zal zijn. De schijnbaar tegengestelde waarden die in het dilemma naar voren komen zullen altijd allebei om aandacht blijven vragen.

Tijdens de workshop oefenen we met aan elkaar verbinden van perspectieven in gepolariseerde gesprekken. We denken na over hoe deze wijze van werken ondersteunt bij het vormgeven van wat activist Adrienne Maree Brown een ‘ruimte voor verandering’ noemt. Hoe kun jij de ruimte die er binnen jouw organisatie is voor moreel beraad aanwenden voor het mogelijk maken van verandering?

Annelieke Damen werkt als universitair docent geestelijke verzorging aan de Universiteit voor Humanistiek. Laura Vermeulen is cultureel antropoloog en werkt ook als universitair docent aan de Universiteit voor Humanistiek. 

Deze workshop is volgeboekt

Perspectivische lenigheid – Judy Pols-Hoekstra en Marianne Scheeper (Filosofisch Kapitaal)

In deze training ontdek je hoe taal een bijdrage kan leveren aan onderling begrip en betekenisgeving. We onderzoeken allerlei vormen van tegenspraak op verschillende niveaus, in diverse rollen en bubbels. Daarbij maken we gebruik van het gedachtegoed van Karl Popper over vooruitgang, waarbij juist een kritisch geluid of tegenstem als voorwaarde wordt gezien van een ‘open society’.

Judy Hoekstra is praktisch filosoof en voert dialogen met uiteenlopende doelgroepen, zoals voor het Humanistisch Verbond in de gevangenis, bij bibliotheken en andere sociale instellingen. Marianne Scheeper filosofeert wekelijks met kinderen ‘van 4 tot 100 jaar’. Daarnaast is zij trainer voor een breed scala aan groepen, van ministeries tot docenten in het middelbaar en voortgezet onderwijs.

Alles op een rij

Datum dinsdag 3 september 2024 

Tijden* 
09:30 – 10:00 Inloop 
10:00 – 10:30 Opening door Nikki van Biemen en Robbert Bodegraven 
10:30 – 11:15 Hans Boutellier 
11:30 – 12:30 Workshop deel 1 
12:30 – 13:30 Lunch 
13:30 – 14:30 Workshop deel 2 
14:45 – 15:00 Intermezzo  
15:00 – 16:00 Daan Roovers 
16:00 – 16:30 Afsluiting  
16:30 – 17:00 Borrel
17:00 – 18:00 Welkomstritueel onder begeleiding van cellist en HGV’er Ronja Kapitza
18:00 – 20:00 Diner
 
*Kleine programmawijzigingen kunnen nog plaatsvinden 

Locatie:
Antropia, Cultuur- en Congrescentrum 
Hoofdstraat 8, Driebergen  Google maps.
(navigeer naar: Stationsweg 15B of Oude Stationsweg 13) 

Antropia ligt naast station Driebergen-Zeist (Routebeschrijving)  

Ben je erbij op 3 september? Meld je hieronder aan.

Aanmelden kan tot en met 19 augustus. 

Het is niet meer mogelijk om je aan te melden. Heb je een vraag? Neem contact op met [email protected].

Veelgestelde vragen

  • Is de lunch veganistisch/vegetarisch? Kan ik een voedselintolerantie of allergie doorgeven?

    Ja, de lunch is voor het grootste deel veganistisch en de rest is vegetarisch. Zijn er ingrediënten die je niet kunt eten, geef dit dan door bij je aanmelding. Dan zorgen wij voor een passend alternatief.

  • Is het diner vegetarisch/veganistisch? Kan ik een voedselintolerantie of allergie doorgeven?

    Ja, het diner is voor het grootste deel veganistisch en de rest is vegetarisch. Zijn er ingrediënten die je niet kunt eten, geef dit dan door bij je aanmelding. Dan zorgen wij voor een passend alternatief.

  • Kan ik er makkelijk komen met de auto? En hoe zit het met parkeren?

    Antropia ligt direct naast station Driebergen-Zeist, dus je kunt gemakkelijk met de trein of bus reizen. Bezoekers die met de auto reizen, kunnen terecht in de gloednieuwe, energie neutrale Q-Park P+R station Driebergen-Zeist. Let op, navigatiesystemen sturen je niet altijd de goede kant op, bekijk hier de gedetailleerde routebeschrijving.

  • Ik kom met het openbaar vervoer. Hoe kom ik vanaf Utrecht Centraal bij de locatie?

    Antropia bevindt zich op Landgoed De Reehorst, pal naast NS-station Driebergen-Zeist. Vanaf Utrecht Centraal Station is het circa 10 minuten met de trein.

  • Is het mogelijk om een factuur te ontvangen, zodat ik de kosten kan declareren?

    Ja dat kan. Na je aanmelding en betaling ontvang je een bevestigingsmail in je inbox. Stuur deze door naar  [email protected] met je factuuraanvraag, dan maken we het voor je in orde

  • Ik heb een inhoudelijke vraag over dit symposium. Bij wie kan ik terecht?

    Neem bij vragen over de inhoud of programma contact op met programmamanager Nikki van Biemen of programmamedewerker Anne Reijnders door te mailen naar [email protected].

  • Ik heb een andere vraag die hier niet bij staat

    Laat het ons weten, stuur een mail met je vraag naar Anne of Nikki via h[email protected]. Dank alvast!

Vrij denken, samen leven. Sinds 1946.

Blijf op de hoogte van acties voor een menselijker samenleving, inspirerend nieuws en evenementen.