De Partij van de Arbeid (PvdA) steunt de VVD in het voornemen illegaliteit strafbaar te stellen. Het Humanistisch Verbond heeft op 25 april, twee dagen voor het PvdA-congres, per brief een dringend beroep gedaan op de partij af te zien van deze steun. Want strafbaarstelling is een ineffectieve en inhumane maatregel die geen beleidsdoel dient.

Bovendien criminaliseert en marginaliseert het duizenden onuitzetbare vreemdelingen. Zoals de mensen die zich georganiseerd hebben in de tentenkampen en de Vluchtkerk onder de slogan `Wij zijn hier.´ In Nederland verblijven ongeveer 35.000 a 60.000 mensen die geen verblijfsvergunning hebben gekregen, maar die ook niet uitgezet kan worden: de zogenoemde onuitzetbaren.

Drang en dwangbeleid

De strafbaarstelling van illegaliteit is een voortzetting van het drang- en dwangbeleid dat gebaseerd is op de veronderstelling dat criminalisering en marginalisering van vreemdelingen zonder verblijfsvergunning hen kan verleiden tot terugkeer.

Dat uitgangspunt wordt door de feiten weersproken, benadrukken we in de brief. Het Humanistisch Verbond vindt het moreel onverantwoord een beleid voort te zetten dat afschrikwekkend is ten koste van mensen die onuitzetbaar zijn. De desastreuze effecten op mensen die langdurig en herhaald in vreemdelingendetentie zijn, worden in vele rapporten beschreven.

Opleggen van een boete – die de meeste mensen niet kunnen betalen – kan alleen maar leiden tot nog meer detentie, en dus kosten. Terwijl ook dit de mensen die nu onuitzetbaar zijn, daardoor niet zullen vertrekken. Het gebrek aan hulp en begeleiding aan mensen zonderverblijfsvergunning ontneemt hen de ruimte die nodig is om keuzes te kunnen maken over de toekomst, vindt het Humanistisch Verbond.

Perspectief bieden

De overheid erkent onvoldoende dat het huidige beleid, dat eenzijdig is gericht op het onder druk zetten van mensen om zelf te vertrekken, niet werkt. Wij vinden dat mensen die hier illegaal verblijven hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun situatie. Maar zij moeten daartoe dan wel in staat gesteld worden. 

Hoe kunnen we het dan wel aanpakken? Een bredere toepassing van de buitenschuldverklaring is één van de mogelijkheden om mensen perspectief te bieden. Opvang in relatieve vrijheid en met goede individuele begeleiding zou mensen die wel terug kunnen, of die elders heen kunnen, in staat stellen een toekomstplan te maken dat perspectief biedt. We begrijpen dat regeren met de VVD betekent dat de PvdA water bij de wijn moet doen, maar op dit punt toegeven is een te hoge prijs voor regeren.

Een nieuwe koers

In de humanistische politieke meetlat van 2012 scoorde de PvdA met haar verkiezingsprogramma positief op `humaan vreemdelingenbeleid´. Dat programma wekte de hoop en verwachting dat de partij zou bijdragen aan een constructief en humaan vreemdelingenbeleid, aan een nieuwe koers voor het failliete vreemdelingenbeleid.

Daarom vragen we de PvdA met klem om zich in lijn met haar programma sterk te maken voor een humaan vreemdelingenbeleid, breder dan het kinderpardon. En ook een beleid te voeren dat inzet op alternatieven voor vreemdelingendetentie, op begeleiding op maat en dus waarborging van de mensenrechten. 

– PvdA-lid Sander Terphuis startte een petitie tegen strafbaarstelling die zaterdag wordt aangboden op het PvdA-congres.