Die vragen gaan we bespreken in onze bijeenkomst ‘Spinoza, humanisme en een Nieuwe Verlichting’. Kunnen we een ‘Nieuwe Verlichting’ formuleren, een verlichting die ons adequate gereedschappen levert voor een moderne levenskunst? Zijn wij in staat tot noodzakelijke ingrepen in maatschappelijke, financiële en economische structuren?
Een economische revolutie: Spinoza’s conatus en de donut-economie
Een belangrijk concept bij Spinoza is de conatus, de levensdrift, de schier ongebreidelde kracht om voort te bestaan. De conatus is de zijnskern van elk ding: organisch, maar ook anorganisch. We zien de conatus bij mens, dier, plant, maar ook bij anorganische ‘zaken’ als rivieren, stenen, een vereniging, stichting of ‘beweging’. En dan zetten we een stap verder: we zien de conatus ook in het economisch stelsel namelijk het kapitalisme.
Dus als we vanuit een humanistisch gedachte toe zouden willen naar een planeet- en klimaatvriendelijker economisch systeem, dan moeten we er rekening mee houden dat het huidige kapitalistisch stelsel ‘wil’ voortbestaan. Er is een stapeling van conatussen voor nodig -bijvoorbeeld van consumenten, arbeid, klimaatbeweging, overheid – om economische innovaties ingang te doen vinden.
En hoe ziet zo’n ander economisch stelsel eruit? We bezien de mogelijkheden van de zogenaamde donut-economie van Kate Raworth: er is een sociaaleconomische bestaansvoorwaarde voor allen als ondergrens en er een ecologische bovengrens bestaand uit beperktheden van natuur en planeet.
En als we dan zover zijn, dan zien we de contouren van wat we genoemd hebben een Nieuwe Verlichting. Een nieuwe verhouding van ons tot de natuur, tot elkaar, het klimaat, de toekomst. Nieuwe ratio en nieuwe emoties.
Je wordt zaterdag 14 oktober bij een gezamenlijk ‘hardop nadenken’ begeleid door filosoof/econoom René Willemsen (schrijver van het boek ‘Ontspoord eigenbelang’) en Kees van der Riet (mede-oprichter van Stichting DuurSamen Zoetermeer) met kennis van de donut-economie, door organisatoren Martin Blok en Luc Meuwese.
Datum: Zaterdag, 14 oktober 2023
Tijd: 13.00 tot 16.00 uur / start programma 13.30 uur
Aansluitend met hapje en drankje
Gratis, wel reserveren: [email protected]
Locatie: Grand Café Utopie, Waldeck Pyrmontkade 116 (hoek Elandstraat), Den Haag.
Deze bijeenkomst is onderdeel van de Spinoza Oktobermaand 2023
Stadsbreed worden de verlichtende ideeën van Spinoza verkend met tal van activiteiten,
o.a.: muziek, theater, lezingen, debat, workshops, stadswandelingen en vaartochten.
- Wat kunnen Spinoza’s ideeën betekenen in ons persoonlijk leven, in het hier en nu?
- Hoe kan zijn filosofie bijdragen aan tolerantie en gemeenschapszin in onze samenleving?
- Hoe actueel is Spinoza’s visie op de eenheid van mens en natuur?
De folder waar de rest van de bijeenkomsten in staan vind je hieronder.