Stadswandeling: Renaissancehumanisme

Het programma van deze dag treft u hieronder aan en wordt verzorgd door Jos de Wit. De ochtend wordt verbaal ingevuld, zoals wij dat meestal gewend zijn. ’s Middags staat er een stadswandeling op het programma langs plaatsen van herinnering aan het Renaissancehumanisme. Voor koffie, thee en de lunch wordt gezorgd.

Programma Renaissancehumanisme Groningen

Vanaf de 14e eeuw voltrekt zich eerst in Noord-Italië, later in heel Europa, de geestelijke beweging van de Renaissance. Hierbij werden de klassieke beschavingen opnieuw bestudeerd en ontstonden nieuwe kunstvormen en uitingen. Vooral echter werd de Renaissance gekenmerkt door een hernieuwd menselijk zelfbewustzijn en een geloof in de vermogens en ontwikkelingsmogelijkheden van de mens. Dit leidde tot een stevige impuls in onderwijs en studie, de studia humanitatis, vooral gericht op juist leren spreken en schrijven en op persoonlijke ontwikkeling en moraal. Vandaar dat men geleerde mensen betitelde als ‘humanisten’. Eén van de bekendste Renaissancehumanist was Erasmus en de plaats bij uitstek waar de Renaissancevorming plaatsvond was de Latijnse School.
In het programma staat in de ochtend Erasmus en zijn humanisme centraal en maken we in de middag een stadswandeling langs plaatsen van herinnering uit de Renaissancetijd.

10.00 – Inloop en kennismaken
10.30 – Erasmus en het Renaissancehumanisme, presentatie door Jos de Wit
11.15 – Koffiepauze
11.30 – Discussie over de betekenis van het Renaissancehumanisme voor onze tijd:

• Het belang van onderwijs en ontwikkeling
• Het belang van taal en communicatie
• Het belang van beschaafde omgangsvormen
• Het belang van vrede (tot elke prijs?)
• Het belang van religieuze tolerantie

12.30 – Lunchpauze
13.30 – Stadswandeling door Groningen langs plaatsen van herinnering aan het Renaissancehumanisme:

• Grote Markt en Martinikerk: Rudolf Agricola en Wessel Gansfort
• Martinikerkhof: de Latijnse school, Ubbo Emmius en Praedinius
• Rode Weeshuisstraat: Wessel Gansfort
• Broersstraat: de nieuwe Latijnse school in de vml. Minderbroederskerk
• De Universiteitsbibliotheek met een bijzonder exemplaar van Erasmus’ NT
• Academiegebouw: de universiteit en de nieuwe wetenschap
• Het stadhuis: de kritische burgerij en de Opstand

15.30 – Afsluiting

Over de begeleider

Jos de Wit (1960) studeerde Sociale en Economische Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij volgt sinds 2001 modules aan de Universiteit voor Humanistiek. Ook deed hij de basisopleiding geschiedenis van de filosofie aan de ISVW in Leusden. Sinds 1995 is hij lid van het Humanistisch Verbond.
In het dagelijks leven was hij tot 1 september 2016 projectleider en onderzoeker bij het Tympaan Instituut voor beleidsontwikkeling in Den Haag. Sindsdien is hij werkzaam als leerkracht humanistisch vormingsonderwijs op de basisschool. Hij geeft sinds 2003 cursussen en lezingen voor afdelingen van het Humanistisch Verbond over kopstukken van het humanisme. Sinds 2017 geeft hij ook filosofische wandelingen in Den Haag en andere plaatsen in het land.