Piet Kommers zal op 2 april een lezing houden over verschillende manieren van leren.
Hij zal daarbij ingaan op verschillende aspecten van leren en op de problemen die
mensen bij het leren kunnen ondervinden.
Hij wil graag met de aanwezigen in discussie over hetgeen hij aan de orde heeft gesteld.
Lezing voor Humanistisch Verbond op Zondag 2 April van 10.00 tot 12.30 in “de Voorhof”, Kerkstraat 11, te Delden door Piet Kommers.
“Leren van het Onbekende”
Onderwijs staat centraal in maatschappelijke debatten. Onderwijs is niet langer het pedagogisch speelplein, waarvan Jean Jacques Rousseau ooit bepleitte dat we jongeren vooral moesten beschermen tegen de harde echte wereld. In de 19e eeuw werd onderwijs een middel tot bestendiging van sociale klassen en vooral ook religie. In de 20e eeuw begon onderwijs zich voor emancipatie te beijveren. En tot WO-II ging het vooral om de vorming van industriële arbeidskrachten. Interessant wordt het, nu de 21e eeuw nieuwe prioriteiten stelt: 1. Menselijke expertise als collaboratief proces. 2. Onderwijs niet alleen voor de reproductie van bestaande kennis maar ook voor het genereren van nieuwe inzichten. 3. Creativiteit, uniciteit, authenticiteit en daarmee deels een terugkeer naar het existentieel leren dat
we kennen vanuit de oudheid; denk aan de Socratische dialoog waarmee iemand tot het besef komt slechts weinig te weten. Leren wordt daarin “De bereidheid om jezelf te willen veranderen”.
In deze lezing ga ik met u de nieuwe onderwijsparadigma’s verkennen die nog slechts inciden- teel in de praktijk zijn waar te nemen, maar wel onomkeerbaar lijken te zijn: Actief, coöpera- tief, constructivistisch, authentiek en intentioneel leren. ‘Probleemgestuurd Leren’ lijkt een elegante combinatie om deze vijf trends mogelijk te maken. Voorbeelden van PBL vanuit Denemarken (Roskilde) en Zuid-Afrika (Walter Sisulu Universiteit in East London) ga ik u voorleggen en zullen tot de verbeelding spreken.
Een zeer recente invulling van thematisch onderwijs is STEAM: Science, Technology, Enginee- ring, Arts and Mathematics. Hiermee hoopt men tegemoet te komen aan de groeiende behoef- te om leerlingen tot levenslang leren aan te zetten, en bovenal, beter bestand tegen bredere taken in de beroepenvelden. Aan de ene kant wordt getracht om verbindingskennis tussen vakgebieden te activeren; aan de andere kant worden leerlingen aangemoedigd eerdere erva- ringen en voorkennis beter te benutten bij het verkennen van een nieuw onderwerp. Intuïtie en naïef redeneren leken ooit lastige verschijnselen; recentelijk vinden ze steeds meer erken- ning: het zijn broodnodige stadia om je leren diep en bestendig te maken.
Zo ook het geval wanneer iemand een zwakker werkgeheugen, (ook wel genoemd KTG) (“korte-termijngeheugen”) heeft. Op het eerste gezicht is dit een handicap. Als we ons af- vragen hoe betekenisgericht leren ontstaat, dan blijkt een goed KTG te voorkomen dat je verbindingen legt met wat je al weet en blijft nieuwe kennis daardoor kort van duur. Studenten met een zwak KTG zijn gedwongen meer op betekenis dan op geheugen te steunen. We noemen deze leerstijl ook wel ‘holistische’ aanpak, omdat de leerling zich van een bredere associatiecontext bedient. De holistische leerstijl leidt uiteindelijk tot meer herinnering op lange termijn (jaren na dato) en blijkt zeer behulpzaam bij het kunnen probleem oplossen.
Zo zijn er meer tegen-intuïtieve verschijnselen waarmee de docent vandaag de dag rekening moet houden. Tenslotte: De docent in opleiding die van meet af aan beschikt over een natuur- talent om les te geven, blijkt opvallend snel (na 7-9 jaar praktijk) aan een burn-out toe te komen. Aan de zaal om hiervoor een mogelijke verklaring te vinden.
Kunstmatige intelligentie werd eind 20e eeuw vaak genoemd als kandidaat hulp om ‘slimme instructie’ te bouwen. Wat is daarvan terechtgekomen, en welke richting gaan we op met ChatGPT? Welk nut kunnen sociale media voor het onderwijs hebben? Welke policies zijn gewenst t.a.v. mobieltjes in de schoolklas? Deze meer praktische vragen komen aan bod. Uw deelname aan de discussie wordt op prijs gesteld.