Filosofiecafé Wageningen | Toon van Eijk: Klimaatcrisis, gedragsverandering en bewustzijnsontwikkeling

Op deze Paaszondag bespreekt Toon van Eijk sociologische, psychologische en economische mechanismen die een oplossing van de klimaatcrisis in de weg staan. Ondanks aanbevelingen van wetenschappers om de klimaatcrisis te bezweren, blijft namelijk structurele gedragsverandering bij consumenten en producenten achterwege. Voortdurend speelt de tegenstelling tussen eigenbelang en gemeenschapszin een rol. Dit eigenbelang resulteert vaak in een statuswedloop. Is het mogelijk deze statuswedloop, gegrondvest in nabootsing oftewel de mimetische begeerte, gedeeltelijk te transcenderen? Omdat deze begeerte waarschijnlijk evolutionair bepaald is en dus in onze ‘nature’ zit en de ‘nurture’ component van sociale en culturele conditionering tot op heden niet sterk genoeg is gebleken, zijn andere oplossingsrichtingen nodig. Van Eijk onderzoekt hoe de verinnerlijking van maatschappelijk afgedwongen plichten tot zelfregulering bewerkstelligd zou kunnen worden. Gaat bewustzijnsontwikkeling en een andere ‘grondhouding naar de natuur’ de motor zijn voor deze zelfregulering en gedragsverandering waardoor we uit de klimaatcrisis ontsnappen?

Toon van Eijk (1952) is tropisch landbouwkundige met een grote belangstelling voor wetenschaps- en ecologische filosofie. Hij heeft als adviseur projecten op het gebied van landbouwontwikkeling in Afrika en Azië.